Dị ứng thực phẩm

Là phản ứng dị ứng miễn dịch của cơ thể với một loại protein trong thức ăn đó. Khi vào hệ tiêu hóa, chúng sẽ được vận chuyển lên máu, kết hợp với một loại kháng thể nằm sẵn trên bề mặt tế bào bạch cầu và phóng thích các hóa chất trung gian histamin và gây ra dị ứng.

Vì vậy, để biết trẻ có bị dị ứng hay không, cha mẹ cần cho trẻ ăn ít một để xem phản ứng của trẻ với thức ăn. Bên cạnh đó, trẻ bị dị ứng thức ăn mẹ có thể bổ sung dinh dưỡng cho trẻ từ nhiều nguồn dinh dưỡng khác để đảm bảo trẻ không bị thiếu hụt vi chất. Ví dụ như uống sữa tăng cường miễn dịch mỗi ngày vừa giúp trẻ khỏe mạnh, hạn chế ốm vặt vừa cung cấp thêm vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể

Những loại thực phẩm dễ gây dị ứng

Ở người lớn, thực phẩm dễ gây dị ứng là cá (đặc biệt là cá biển như cá ngừ, cá nục); các loại hải sản như tôm, cua, sò, ốc; đậu phộng (lạc), quả óc chó, trứng. Ở trẻ em, các bé thường dị ứng với trứng, đậu phộng, đậu nành (đỗ tương), lúa mì, quả óc chó…

Có thể nói, tất cả thực phẩm đều có thể gây dị ứng, đặc biệt là thực phẩm giàu đạm (90% nguyên nhân). Dị ứng chéo xảy ra ở các thực phẩm có thành phần giống nhau. Ví nhụ nếu trẻ dị ứng với trứng gà thì cũng có thể dị ứng với cả thịt gà, các loại bánh có sử dụng trứng…

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ dị ứng đó là di truyền (nếu cha/mẹ bị dễ dị ứng thì 20-30% con cũng có khả năng bị dị ứng, nếu cả cha cùng mẹ bị dị ứng thì tỉ lệ này đến 50-60%).

Dị ứng thực phẩm xảy ra như thế nào?

Triệu chứng của dị ứng thực phẩm có thể có một hay nhiều biểu hiện như nổi mẩn đỏ, ngứa ở da. Mẩn đỏ thường mất đi trong vài ngày. Một số trường hợp có thể tồn tại rất lâu được gọi là viêm da dị ứng. Ngứa mũi và mắt, hắt hơi và chảy nước mũi, có thể có các triệu chứng của hen suyễn như ho, khò khè, nặng ngực và khó thở. Ngứa và sưng quanh môi và miệng, đặc biệt khi môi và miệng tiếp xúc trực tiếp với thức ăn. Một số triệu chứng khác như: Đau bụng, buồn nôn, đau kiểu chuột rút, phù nề, nôn mửa và tiêu chảy cũng có thể xảy ra.

Phản ứng phản vệ nặng là biểu hiện trầm trọng nhất của dị ứng thực phẩm và có thể dẫn đến tử vong. Các triệu chứng của phản vệ thường gặp là ngứa vùng hầu họng, phù mạch (chẳng hạn phù thanh quản), khó phát âm, ho, khó thở, khò khè, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, bừng mặt, mẩn ngứa. Tử vong có thể xảy ra là do một hoặc phối hợp nhiều biến cố: Phù thanh quản trầm trọng, co thắt phế quản không hồi phục, hạ huyết áp khó hồi phục.

Phòng tránh dị ứng thực phẩm ở trẻ

Phòng tránh dị ứng thực phẩm cho trẻ là rất quan trọng, bởi vì nếu xảy ra dị ứng thực phẩm nặng như phản ứng phản vệ thì việc điều trị sẽ rất khó khăn, tốn kém… có thể để lại hậu quả lâu dài.

Các biện pháp dự phòng gồm: Cần có hiểu biết về thực phẩm gây dị ứng và biểu hiện của dị ứng thực phẩm. Tránh sử dụng những thức ăn có nguyên liệu làm từ thực phẩm mà trẻ đã bị dị ứng. Nhận biết các triệu chứng sớm của phản ứng dị ứng. Ghi nhớ các triệu chứng biểu hiện lâm sàng thường gặp ở dị ứng thực phẩm trên da, hệ tiêu hóa và hệ hô hấp. Khi phản ứng dị ứng thực phẩm xảy ra nhanh và có chiều hướng nặng lên, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Với trẻ em, khi nghi ngờ trẻ bị dị ứng thực phẩm, gia đình nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế, ghi nhật ký ăn uống và tìm hiểu trong gia đình có ai bị dị ứng thực phẩm như trẻ hay không. Khi biết loại thực phẩm gây dị ứng thì nên tạm ngưng và chọn thức ăn khác thay thế cho trẻ. Trường hợp bị dị ứng nặng như nổi mề đay toàn thân, khó thở… phải đến ngay bệnh viện để cấp cứu.

Khi trẻ bị dị ứng, cơ thể trẻ thường rất mệt mỏi và yếu khiến trẻ trở nên biếng ăn. Nếu tình trạng này kéo dài, trẻ sẽ bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng và chậm tăng cân. Vì vậy, cha mẹ cần bổ sung dưỡng chất cho trẻ từ các nguồn thực phẩm khác mà trẻ không bị dị ứng để trẻ sớm phục hồi thể trạng và sức khỏe. Cha mẹ nên chọn các loại sữa tăng cường miễn dịch, sữa chua, các loại trái cây giàu vitamin C như cam, bưởi, xoài…, các thực phẩm giàu kẽm như thịt bò để tăng cường sức đề kháng và miễn dịch cho trẻ khỏe mạnh.